Każdy doświadczony grzybiarz doskonale wie, że samo wejście do lasu nie gwarantuje powrotu z pełnym koszem grzybów. Kluczowe znaczenie ma nie tylko intuicja i doświadczenie, ale także wiedza na temat warunków atmosferycznych, które sprzyjają rozwojowi grzybni. Znajomość optymalnych warunków dla wzrostu grzybów znacznie zwiększa szanse na udane grzybobranie.
Kiedy i gdzie pojawiają się grzyby w lasach? Choć powszechnie wiadomo, że grzyby najlepiej rosną po deszczu, to nie tylko opady decydują o ich obfitości. Równie istotnymi czynnikami są:
rodzaj gleby,
temperatura,
wilgotność powietrza.
Grzyby preferują żyzne i wilgotne gleby, takie jak gleby próchnicze w lasach liściastych i mieszanych. Warto jednak pamiętać, że różne gatunki grzybów mają swoje ulubione środowiska. Na przykład:
Kurki najczęściej spotykamy w lasach iglastych, szczególnie sosnowych i świerkowych, a także w rejonach górskich, takich jak Sudety i Karkonosze.
Maślaki, zwane również maślarzami, najchętniej rosną w lasach liściastych, zwłaszcza w okolicach dębów.
Borowiki szlachetne preferują lasy iglaste i mieszane, zwłaszcza bory, gdzie często występują w dużych ilościach.
Kiedy najlepiej wybrać się na grzyby? Sprawdź prognozę przed grzybobraniem
Sezon grzybowy trwa od końca lata do późnej jesieni, z najlepszymi zbiorami we wrześniu i październiku. Zanim wyruszysz do lasu, warto zwrócić uwagę na prognozy pogody – grzyby najliczniej pojawiają się, gdy przez kilka dni temperatura utrzymuje się na poziomie 15-25 stopni Celsjusza, a wilgotność powietrza wynosi 80-90%. Grzyby rosną najintensywniej w nocy i wczesnym rankiem, dlatego najlepiej zbierać je rano, dwa dni po umiarkowanych opadach deszczu.
Tempo wzrostu grzybów. Co zbierać i kiedy?
Różne gatunki grzybów rosną w różnym tempie. Maślaki i koźlarze pojawiają się najszybciej po deszczu i można je zbierać już po jednym dniu. Kurki potrzebują od dwóch do pięciu dni, aby w pełni się rozwinąć, natomiast borowiki, nasze popularne prawdziwki, pojawiają się dopiero po tygodniu lub nawet później. Gąski zielonki rosną w cyklach trzech dni i mogą być zbierane od października aż do grudnia.
Znając te zasady, możesz skuteczniej planować swoje grzybobrania, maksymalizując szanse na udany zbiór i pełen kosz grzybów.
Zwracaj uwagę na mikrosystemy
Kluczem do udanego grzybobrania – a mało kto o tym pamięta – jest umiejętność dostrzegania tzw. mikrośrodowisk, czyli małych obszarów w lesie, które stwarzają idealne warunki do wzrostu grzybów. Każde z tych miejsc charakteryzuje się unikalnymi cechami, które przyciągają różne gatunki grzybów.
Np. grzyby często rosną w pobliżu mrowisk, ponieważ gleba jest tam dobrze napowietrzona i bogata w składniki odżywcze. Ciepło wydzielane przez mrówki sprzyja mikoryzie, czyli współpracy grzybni z korzeniami drzew, co przyspiesza wzrost grzybów. Można tam znaleźć borowiki czy podgrzybki.
Również miejsca, gdzie teren jest niżej położony, są naturalnie bardziej wilgotne, co tworzy idealne środowisko do rozwoju grzybów. Zagłębienia zatrzymują wodę po opadach deszczu i wilgoć dłużej się tam utrzymuje. W takich miejscach możesz znaleźć np. koźlarze czy maślaki.
Z kolei grzyby, takie jak opieńki czy pieprzniki, często rosną przy starych pniach drzew, które są źródłem materii organicznej. Martwe drewno dostarcza grzybni składników odżywczych, a osłonięte miejsca przy pniach tworzą odpowiedni mikroklimat. Warto zaglądać pod stare kłody, gdzie mogą skrywać się rzadziej spotykane gatunki.
Również mech jest doskonałym wskaźnikiem, gdzie szukać grzybów. Dzięki zdolności do zatrzymywania wilgoci i osłaniania grzybni przed słońcem, tworzy idealne warunki dla wielu gatunków, takich jak borowiki czy kurki. Grzyby ukryte w mchu są często mniej widoczne, dlatego warto przysiąść i dokładnie przeglądać jego powierzchnię.
Podobnie rzecz się ma jeśli chodzi o krzaczki, jak jagody, często rosnące na glebach kwaśnych, co również sprzyja wzrostowi grzybów. W ich pobliżu można znaleźć kurki, rydze i inne grzyby, które preferują kwaśne środowisko. Jagodziska są także mniej uczęszczane przez innych grzybiarzy, co zwiększa szanse na znalezienie dorodnych okazów.
Grzyby często rosną również na granicy dwóch środowisk, jak np. wzdłuż ścieżek, przy brzegach rzek czy stawów, gdzie mikroklimat jest bardziej wilgotny i sprzyja rozwojowi grzybni. Warto zwracać uwagę na miejsca, gdzie las styka się z polaną lub innym typem roślinności.
Warto pamiętać, że grzyby generalnie preferują miejsca, które są osłonięte od bezpośredniego słońca i wiatru. Cień pozwala na utrzymanie odpowiedniego poziomu wilgotności, co jest kluczowe dla wzrostu grzybów. Dlatego warto sprawdzać obszary pod gęstymi drzewami, w których grzyby mogą rozwijać się w optymalnych warunkach.
Jeśli więc chcemy wrócić z lasu z pełnym koszem, warto regularnie sprawdzać swoje ulubione miejsca grzybowe odpowiednio wnikliwie i dokładnie, a przede wszystkim o właściwych porach.
